Odra
Poprzedni artykuł | Następny artykuł | 
Odra jest bardzo zaraźliwą chorobą spowodowaną przez paramiksowirusa. W przeszłości nazywano ją odrą dziewięciodniową, w odróżnieniu od łagodniejszej trzydniowej „odry niemieckiej", czyli różyczki. Niegdyś była ona niezwykle częstą chorobą u dzieci i występowała w lokalnych epidemiach. Obecnie zdarza się rzadziej dzięki szczepieniom, szeroko stosowanym w okresie niemowlęcym.
Po upływie 10-14 dni od kontaktu z wirusem uzewnętrzniają się objawy grypopodobne: gorączka, wyciek z nosa, łzawienie oczu i suchy kaszel. Niektóre dzieci mają również biegunkę. W tym okresie choroba jest najbardziej zaraźliwa.
W ciągu dnia lub dwóch na śluzówce jamy ustnej występują małe białe wykwity (nazywane plamkami Koplika). Po upływie kolejnego dnia lub dwóch pojawia się charakterystyczna dla odry wysypka. Zaczyna się za uszami oraz poniżej nich i w ciągu następnego dnia albo dwóch pokrywa całą głowę i ciało. Początkowo wykwity mają wygląd drobnych, lekko uniesionych plamek, później jednak zlewają się, tworząc duże plamy. Towarzyszy im niezbyt silne swędzenie. Po upływie 3-5 dni od pojawienia się wysypka zaczyna zanikać.
Aczkolwiek odra jest na ogół chorobą łagodną, niesie ryzyko powikłań, takich jak zapalenie płuc, uszu i mózgu.
Badania diagnostyczne
Lekarz rozpoznaje odrę na podstawie obecności charakterystycznej wysypki i innych objawów. W razie wątpliwości można zidentyfikować wirusa w wydzielinie z nosa lub zbadać krew na obecność skierowanych przeciwko niemu przeciwciał.
Leczenie
Jeśli na odrę zapadnie nieuodpornione dziecko lub osoba o obniżonej odporności, można zalecić wstrzyknięcie hiperimmunizowanej globuliny albo immunoglobuliny. Zwiększają one odporność, zapobiegając chorobie lub łagodząc jej przebieg.
Antybiotyki, chociaż nie zwalczają wirusa, są skuteczne w leczeniu wtórnych zakażeń bakteryjnych. Pozostałe sposoby leczenia mają na celu przyniesienie dziecku ulgi.
Należy obserwować, czy nie wystąpią objawy powikłań i w razie ich zauważenia natychmiast wezwać lekarza. Do objawów tych należą: skargi na bóle oczu pod wpływem ostrego światła, zwiększona senność, otępienie, nasilone bóle głowy i drgawki. Na wystąpienie powikłań najbardziej narażone są niemowlęta, osoby otrzymujące glikokortykosteroidy lub leki immunosupresyjne (osłabiające odporność) oraz dzieci obarczone cukrzycą, astmą albo innymi chorobami przewlekłymi wycieńczającymi organizm.
Inne metody leczenia:
Samoleczenie
Odry można uniknąć dzięki szczepieniu. Dziecko powinno być zaszczepione wkrótce po ukończeniu 1. roku życia, a następnie w okresie szkolnym. Wiek, w którym szczepi się je powtórnie, jest jednak różny, w niektórych bowiem regionach wymagane są szczepienia przed rozpoczęciem nauki w szkole.
Dzieci, które zachorowały, powinny pozostawać w domu, aby zakażenie się nie rozszerzało i aby umożliwić im powrót do zdrowia. Bezwzględny nakaz leżenia w łóżku nie jest obowiązujący, dopuszcza się też umiarkowaną aktywność. W odróżnieniu od dawnych zaleceń, obecnie nie uważa się za konieczne przebywanie dziecka w ciemnym pokoju dla ochrony oczu.
Choremu można podawać paracetamol w celu obniżenia gorączki, zmniejszenia bólu głowy i innych dolegliwości, ale nie należy stosować kwasu acetylosalicylowego, który zwiększa ryzyko wystąpienia zespołu Reye'a - ciężkiego uszkodzenia mózgu i wątroby. Trzeba się upewnić, czy pacjent otrzymuje odpowiednią ilość płynów, lecz nie powinno się go zmuszać do jedzenia, zwłaszcza gdy ma biegunkę.
Jeżeli swędzenie staje się dokuczliwe, można je zmniejszyć za pomocą mieszaniny roztworu soli cynku i wody wapiennej. Ulgę przynoszą także letnie kąpiele z dodatkiem mąki owsianej lub koloidalnej skrobi zbożowej.
Inne przyczyny obrzęku szyi
Podobne jak w odrze objawy w postaci plamistych wysypek mogą być spowodowane innymi zakażeniami wirusowymi, np. ospą wietrzną, różyczką, płonicą.
