Afty jamy ustnej
Afty są małymi, bolesnymi owrzodzeniami jamy ustnej, które zwykle powstają w miękkim fałdzie tkanki, gdzie wewnętrzna stro¬na policzków styka się z dziąsłami. Często występują także na podniebieniu miękkim, języku i w przedsionku jamy ustnej; naraz mogą się pojawić 2-3 afty, a w niektórych wypadkach nawet 10 lub więcej.
Początkowo są to małe czerwone po¬wierzchnie i w ciągu 1-2 dni w ich środku tworzy się żółty lub biały krater. Osiągając średnicę od 3-12 mm lub więcej, mogą być na tyle bolesne, że w ciągu pierwszych 2-3 dni przeszkadzają w mówieniu i jedze¬niu. U niektórych osób pojawia się również niewielka gorączka, powiększenie węzłów chłonnych i złe samopoczucie.
Przyczyna powstawania tych zmian jest nieznana, ale są one często związane ze zmę¬czeniem, stresem, niewłaściwą dietą, wynisz¬czeniem fizycznym w czasie innej choroby. U osób chorych na AIDS lub na niektóre ro¬dzaje nowotworów często dochodzi do po¬wstawania aft, prawdopodobnie wskutek osłabienia układu odpornościowego.
Inną możliwą przyczyną zmian jest podrażnienie spowodowane energicznym szczotkowaniem zębów, spożywaniem nie¬których potraw, wypełnieniami dentystycz¬nymi i niewłaściwie dopasowanymi proteza¬mi. U kobiet afty często występują tuż przed miesiączką. Nawroty choroby są częste, ale większość zmian goi się w ciągu 2 tygodni bez pozostawiania blizn.
Badania diagnostyczne
Afty można łatwo rozpoznać na podstawie oględzin. Czasem mogą być potrzebne po¬siewy w celu odróżnienia ich od zmian w przebiegu opryszczki i wtórnego zakaże¬nia bakteryjnego.
Leczenie
Opieka lekarska jest zwykle zbędna. Jeśli choroba przewleka się lub często nawraca, zaleca się płukanie jamy ustnej roztworem tetracykliny, co zwykle łagodzi ból. W ci꿬kich przypadkach lekarz może zalecić lek steroidowy. Inne leki dostępne na receptę to roztwory do płukania jamy ustnej o dzia¬łaniu znieczulającym, które ułatwiają przyj¬mowanie pokarmów, oraz pasta do bezpo¬średniego stosowania na owrzodzenia, usu-wająca ból i przyspieszająca gojenie.
Inne metody leczenia:
Samoleczenie
Większość aft goi się w ciągu 7-10 dni. Aby złagodzić ból, spróbuj nabywanego bez recepty żelu znieczulającego albo płynu sto¬sowanego bezpośrednio na owrzodzenia. Laseczka ałunu używana przez fryzjerów w celu zatrzymania krwawienia z mniej¬szych skaleczeń przy goleniu powoduje odrętwienie zakończeń nerwowych i przy¬nosi chwilową ulgę. Kwas acetylosalicylo¬wy, paracetamol lub ibuprofen mogą rów¬nież złagodzić ból.
Płucz kilka razy dziennie jamę ustną ła¬godnym roztworem soli rozpuszczonej w wodzie (1/2 łyżeczki soli na 1 szklankę ciepłej wody) i często oczyszczaj afty, stosu¬jąc patyczek z watą do czyszczenia uszu za¬nurzony w roztworze z 1 części 3-procentowej wody utlenionej na 4 części wody.
Do czyszczenia zębów używaj miękkiej szczoteczki i sody oczyszczonej, która mniej drażni niż pasta do zębów