Cykle fizjologiczne
Poprzedni artykuł | Następny artykuł | 
Okresowe zmiany aktywności różnych funkcji fizjologicznych. Rozróżnia się dwa rodzaje zmian okresowych:
Przykładem biorytmiki może być zmiana dobowa:
Zmiany te u człowieka szczytowy poziom osiągają w godzinach 10-16, natomiast poziom najniższy osiągają w godzinach nocnych, między 2 a 4.
Dobowe zmiany aktywności można wykazać w działaniu wszystkich narządów i układów, a nawet poszczególnych komórek. Zmiany te zachodzą dzięki cyklicznie przebiegającym wewnątrzkomórkowych procesom biochemicznym.
Rytm dobowy funkcji fizjologicznych jest przyczyną:
Zakłócenia zmian dobowych środowiska prowadzą do zaburzeń rytmu wewnątrzustrojowego wskutek powolnego i niejednakowego tempa przystosowywania się czynności poszczególnych narządów.
W warunkach doświadczalnych, w sztucznym niezmiennym środowisku nasilenie funkcji fizjologicznych ulega zmianom, których rytm waha się w granicach 22-26 godzin.
W warunkach naturalnych odpowiada on 24 godzinom i zmiany fizjologiczne charakterystyczne dla nocy lub dnia są zsynchronizowane z dobowymi zmianami środowiska.
Zakłócenia rytmu biologicznego objawiają się:
Zegar biologiczny:
Steruje naszym rytmem dobowym, rządzi naszym zdrowiem, samopoczuciem i urodą. Wyznacza czas naszej pracy, wypoczynku i snu. Tworzą go światłoczułe komórki nerwowe znajdujące się na skrzyżowaniu nerwów wzrokowych. Reagują one silnie na światło i w odpowiedzi wydzielają szereg hormonów. Te z kolei regulują takie czynności jak: łaknienie, sen, temperaturę ciała, ciśnienie, koncentrację i potrzeby seksualne.
Wyróżnia się zegar biologiczny:
Istotą zegara biologicznego wewnątrzkomórkowego jest układ DNA-RNA-białko, który wskazuje cechy samoregulacji.
Zegar biologiczny nadrzędny przyjmuje bodźce z otoczenia (synchronizatory) i poprzez wpływ na zegar biologiczny wewnątrzkomórkowy hamuje lub potęguje syntezę białka, co obniża lub wzmaga aktywność komórki.
Rytm dobowy trwa 24 godziny i składają się na niego:
Początek pory czuwania przypada na godziny wczesno-poranne (ok. 5 – 7), natomiast senność odczuwamy wieczorem (ok. 21 – 23). Istnieją indywidualne odstępstwa od tej normy i nazywa się je chronotypami (typami aktywności porannej i wieczornej).
Rytm dobowy:
