Stwardnienie rozsiane (SM)
Jedna z najczęściej występujących chorób ośrodkowego układu nerwowego (SM zdarza się z częstością 30-100 zachorowań na 100 000 mieszkańców). Charakteryzuje się obecnością rozsianych ognisk demielinizacji w mózgu i rdzeniu kręgowym z początkowo przemijającymi, a potem z utrwalonymi licznymi zaburzeniami neurologicznymi. Chorobę cechuje przewlekły i wolno postępujący przebieg, ma charakter rozsiany. Objawy neurologiczne są bardzo urozmaicone.
Choroba ma podłoże immunologiczne (dużą rolę w powstawaniu patologicznych zmian w układzie nerwowym odgrywają wirusy), jednak konkretna przyczyna jej występowania jest nieznana. Do czynników chorobotwórczych zaliczane są przede wszystkim:
Stwardnienie rozsiane na ogół występuje u osób między 20 a 40 rokiem życia. Pierwsze objawy występują zazwyczaj w okresie wczesnej dojrzałości. Możliwe początkowe objawy:
Przebieg choroby cechuje się nieregularnymi okresami zaostrzeń i zwolnień procesu chorobowego.
Objawy pojawiają się, a następnie cofają. Zwykle jednak dochodzi do kolejnych rzutów.
Remisje we wczesnym okresie choroby bywają niemal całkowite, w okresach późniejszych już tylko częściowe. Remisje mogą utrzymywać się od paru miesięcy do dwóch lat. Choroba trwa nieraz 10-20 lat.
Stwardnienie rozsiane trudno jest rozpoznać na jego wczesnym etapie. W rzeczywistości pewna kliniczna diagnoza SM może być postawiona po wystąpieniu dwóch rzutów choroby lub po wykazaniu w badaniu obrazowym rozsiania zmian w czasie. Do celów klinicznych i naukowych stosuje się tzw. kryteria McDonalda.
Stwardnienie rozsiane może przybierać formę łagodną lub złośliwą. O pierwszej z nich mówimy, gdy na przestrzeni 15 lat zmiany neurologiczne nie powodują znaczącej niewydolności układu nerwowego. Przypadku stwardnienia złośliwego już po 3- 4 latach choroby pacjent traci zdolność samodzielnego poruszania się.
W przypadku SM stosuje się leczenie hormonalne, fizykalne, objawowe i podtrzymujące. Stosowane są też zabiegi rehabilitacyjne i fizykoterapeutyczne.