Jest to odruch spowodowany podrażnieniem nerwu przeponowego bodźcami z narządów jamy brzusznej lub bezpośrednio z ośrodkowego układu nerwowego. Objawia się jako powtarzające się, mimowolne skurcze przepony, które powodują gwałtowne wciąganie powietrza i równoczesne zamknięcie strun głosowych, przerywających wdech i powodujących powstawanie efektu dźwiękowego. Czkawka przeważnie trwa do godziny a skurcze pojawiają się średnio co 30 sekund. Nie jest niebezpieczna, jednak obciąża układ krążenia oraz może nasilić dolegliwości przy chorobach toczących się w jamie brzusznej.
Czkawkę powoduje:
- przejedzenie
- zatrucie alkoholem
- mocznica
- zabiegi operacyjne w obrębie jamy brzusznej
- niedrożność jelit
- choroby w obrębie klatki piersiowej (tętniak aorty, zapalenie śródpiersia)
- zapalenie wątroby
- zapalenie otrzewnej
- zmiany w mózgu (zapalenie opon mózgowych, guzy mózgu, wylewy)
Metody na pozbycie się czkawki:
- unikanie ostro przyprawionego jedzenia (mogą sprawić, że przełyk i żołądek zostaną podrażnione)
- unikanie nadmiernych ilości alkoholu (j. w. )
- jedzenie wolniej (przy szybkim jedzeniu połykamy więcej powietrza)
- nie przejadanie się
- picie wody (podczas picia przerywamy cykl czkawki, może to wpłynąć na uspokojenie nerwów)
- wstrzymanie oddechu (zwiększa się ilość dwutlenku węgla; organizm zajmuje się jego wydalaniem)
- oddychanie do papierowej torebki (j. w. )
- zjedzenie łyżeczki cukru (przeładowanie zakończeń nerwowych słodkim bodźcem)
- przestraszenie (powoduje przytłoczenie nerwu błędnego)
- łaskotanie (j. w. )
Jeśli żadna metoda nie skutkuje, a czkawka trwa od paru godzin możemy udać się do lekarza, który poda środki uspokajające lub neutralizujące kwasy.
